Analizler ve bunun için gerekli uygulamalar tam bir proje yönetimi disiplininde, teknik analiz metodları ve grup çalışmaları ile yürütülmektedir. Bu disiplinde geliştirilen bütün öneri ve yönlendirmeler açık verilerin bilimsel metodoloji ile analiz edilerek bilgiye dönüştürülmesi, paydaşların, müşterinin üst yönetiminin görüş, değerlendirme ve tensiplerine sunulmasıyla tamamlanmaktadır.
Yapılacak tüm çalışmalar müşteriye özgü gerçekleşmekte ve bütün gerekçelendirmeler genel kabul görmüş literatür ve firma verileri üzerinden yapılmaktadır. Proje kapsamında yapılan analizler PASW Statistics (SPSS) Programı ve/veya NVIVO Metin Analiz Programı kullanılarak yoruma kapalı olarak yapılmaktadır. Analizler, bilimsel altyapı ve model geliştirme sürecinde ADG Bilim Danışma Kurulu üyeleri görev almaktadır. Bu Kurul üyeleri proje kapsamında danışmanlar, sektör uzmanları ve akademisyenler ile güçlendirilmektedir.
Analizler aşamasında toplanan ve tasnif edilen tüm veriler bilimsel yöntemlerle analizlere tabi tutulur. Bu analizler firma kapsamında bir bütün olarak ve çalışmaya dâhil edilen her lokasyon ve operasyon için ayrı ayrı olmak üzere sayısal, metin ve çoklu veri analizlerinden oluşmaktadır.
SAYISAL ANALİZLER
Çalışmaya dâhil edilen tüm unsurların (müşteriler, nihai kullanıcılar, çalışanlar, yöneticiler) tutum ve davranışlarının ve bunların birbirleri ve diğerleri ile etkileşimleri sayısal olarak analiz edilmektedir. Anketler ve mülakatlar içerisinde sayısallaştırılabilen veriler de burada analiz edilir. Bu analizler genellikle istatistik analizlerdir ve PASW Statistics (SPSS) Programı ve/veya NVIVO Metin Analiz Programı kullanılarak bu konuda yetişmiş uzmanlar tarafından yapılmaktadır.
- Frekans Analizleri: Toplanan verilerin lokasyonlar ve operasyonel anlamda dağılımı ile demografik dağılımlarını inceleyen analiz yöntemidir. Frekans analizleri, yapılması gerekli olan en temel analizlerdir. Faktörler arasındaki sebep sonuç ilişkilerinden ziyade verinin boyutlarını ve dağılımını gösterir.
- ANOVA Analizleri: Birbirinden farklı olduğu düşünülen gruplar arasında gerçek anlamda farklılık olup olmadığının ve bu farklılıkların anlamlılığının ve yönünün analiz edilmesidir. Özellikle lokasyon/operasyon ve demografik yapılar arasındaki tutum ve davranış farklılıkları bu yöntemle analiz edilmektedir.
- Regresyon Analizleri: Faktörlerin birbirleri arasındaki etkileşimlerinin analiz edildiği yöntemdir. Araştırmada ölçülen faktörlerin birbirlerine olan tesirleri, bu tesirlerin şiddeti, bir faktörün şiddetinin değiştirilebilmesi için nasıl bir güç uygulanması ve nerelere müdahale edilmesi gerekliliğini bulan analizlerdir. Faktörler arasındaki sebep sonuç ilişkilerini inceler.
- Korelasyon Analizleri: Sebep sonuç analizlerinden biridir. Araştırmada ölçülen faktörlerin hangilerinin doğrusal olarak aynı yönde veya zıt yönde birlikte hareket ettiklerini gösterir.
- Kümeleme Analizleri: Aynı örneklem içinde birbirinden farklı düşüncelere sahip olanların belirli sayılarda kümeye bölünerek bu kümelerin eğilim ve beklentilerinin analiz edilmesidir.
- Fark Analizleri: Lokasyonlar ve operasyonlar arasındaki farklar ile bunların firma ve Türkiye ortalamalarına göre farklılıkları ve bunların nedenleri ile faktörler arasındaki farklılıklar da analiz edilir.
METİN ANALİZLERİ
Yapılan araştırmalarda sayısallaştırılamayan veriler üzerinde bu analizler uygulanır. Özellikle mülakatlar ve açık uçlu olarak yani katılımcının herhangi bir yönlendirmeye tabi tutulmadan istediği cevabı vermekte özgür bırakıldığı soruların analizlerinde kullanılır. Burada kelimelerin birbirleri ile ilişkileri ve tekrar ediliş miktarları önemlidir. Analizler NVIVO Metin Analiz Programı yardımıyla yapılmaktadır.
- Morfolojik Analizler: Verilerde kullanılan kelimelerin kökeni, kullanılış biçim ve yeri, tekrar etme sıklığı gibi konular dikkate alınarak yapılan analizlerdir.
- Semantik Analizler: Kelimenin kökünden çok içeriği, yapısı ve ifade ettiği manalar dikkate alınarak yapılan analizlerdir.
ASİMETRİK ÇOKLU VERİ ANALİZLERİ
Firma faaliyetlerine yönelik kelime, zaman/süre, büyüklük, anket ortalama sonuçları vb. farklı boyutlardaki analiz sonuçları öncelikle kavramları tespit edebilecek kelime matrisleri oluşturabilecek şekilde tablolar halinde hazırlanır. Hazırlanan tablolar; bir model çerçevesinde kurum ilgili verileri, literatür taraması, yapılan tüm araştırma sonuçları bir bütün içinde değerlendirilir. Bu değerlendirmeler neticesinde firma ürün ve hizmetlerinin konumlandırılmasına zemin oluşturacak kavramlar, kelime matrisleri şeklinde hazırlanan özet tablolarla belirlenir. Hazırlanan tablolar ile farklılıkların vektörel büyüklük ve yönleri tespit edilir. Tespit edilen farklılıklar, faaliyetler, bütçe, politikalar ve hizmetler gibi başlıklar farklı alanlarda sıralama, gruplama, oranlama ve ortalama değerlerden her bir alanın uzaklığı gibi analizler yapılır.
Asimetrik çoklu veri analizi; Bir teşkilatta pek çok analiz kendi içinde yapılabilmektedir. Finansal analizler üretim analizleri, pazarlama analizleri vb.’dir. Ancak her biri kendi içinde simetrisi olan bu analizler neticesinde sadece kendi içinde bir karara varmak mümkündür. Asimetrik çoklu veri analizi teşkilatı ilgilendiren bütün verilerin tek bir denklemde anlamlı sonuçlar üretebilecek şekilde modellenmesi, tasnifi parametrik ve non parametrik analizleri kapsar.
DETAYLI FARK ANALİZLERİ
- İrade ile yazılı dokümanlardaki farklılıklar: Bir teşkilatı tanımlayan yazılı, resmî veya teşkilata mahsus dokümanlar ile teşkilat iradesi arasında teşkilatın tanımındaki farklılıklar giderilmelidir. Bu nedenle irade kademesi ile yazılı dokümanlar arasındaki fark analizleri önem arz eder. Bu analizler neticesinde genellikle yazılı dokümanlar yenilenir. Bu yenilenme, kuruluş belgelerindeki ve iç yönetmeliklerindeki resmî değişiklikler ve mevzuata uyum da dâhil olmak üzere katalog, internet sitesi vb. kamuya açık dokümanlarda da uygulanır.
- Yazılı dokümanlar ile uygulamalar arasındaki farklar: Bir teşkilatta yapılacak işler tanımlı olmalıdır. Yazılı dokümanlarla uygulamalar arasındaki farklar eğer resmî dokümanlara aykırı ise zaten usulsüzlük teşkil eder. Bu nedenle pek çok firmanın anlamsız biçimde ceza aldıkları görülmektedir. Genelde irade ve uygulama paralellik gösterirken yazılı dokümanlarda farklılıklar oluşmaktadır. Bu nedenle uygulama ve yazılı dokümanlar arasındaki farkların analizi önemlidir. Bu analizler, iş analizleri, yönetim süreç analizleri ile yapılır. Neticede irade, yazılı doküman ve uygulama arasında bir ahenk kurulması sağlanır.
- Uygulama- fonksiyon/görev açığı: Teşkilatlanmada her bir birimin/organın bir görevi/fonksiyonu vardır. Bir teşkilatta her bir organ kendi fonksiyonunu icra etmelidir. Fonksiyon uygulama açıklığı teşkilatlarda bütün işleyişi bozmaktadır. Bu nedenle önce organların fonksiyonları tanımlanır ve mevcut uygulamalar ile arasındaki farka bakılarak;
- Fonksiyon icra etmeyen ama kaynak kullanan birimler,
- Fonksiyon icra etmeyen ancak pozisyonu olan birim ve kadrolar tespit edilir.
- Son olarak fonksiyon kaynak ve yetenek açığı analizleri yapılır.
ARAŞTIRMA YÖNTEMİ VE BİLEŞENLERİ
- Mülakat Analizi: Firmanın tüm paydaşları ve çevresini temsil eden örneklem kitlesi ile birebir görüşmeler yapılarak elde edilen veriler sayısal ve nitel analizlere tabi tutulur. Firma iradesi, aile şirketi ise aile fertleri, yöneticiler, bağlı olunan sivil toplum kuruluşları, müşteriler ve tedarikçiler bu örneklem kitlesine dahil edilir.
- Örgütsel Derinlik Analizi: Firmanın tüm personeline uygulanarak teşkilatın çözümlemesi yapılır. Örgüt kültürü, iklim ve memnuniyet ile birlikte 34 ayrı faktör ve bu faktörlerin birbirlerini etkileme düzeyi istatistiki analizlerle tespit edilerek iradenin teşkilatın bütünü, algı düzeyi ve etki eden faktörlere yönelik teşhislerde bulunması sağlanır.
- Yönetim Süreç Analizi: Yönetim kademelerinde yönetim süreçlerinin mevcut işleyişi, bu işleyin yazılı dokümanlar ile farkı, karar alma süreçleri, bu süreçlerin irade kademesi ile farkı, olması gereken yönetim uygulamalarının (planlama, bütçe, kontrol, denetim vb.) hangi seviyede olduğu, birimler arası yönetim fonksiyonlarının ilişkisi ve oluşturduğu problemlerin tespitine yönelik süreçler analiz edilir. Özellikle fark analizleri, yönetim süreç analizleri tespitleri üzerine yapılır. Teşkilatın yazılı veya teamül olarak gelişen tüm yönetim fonksiyonları bu analizlerle çözümlenir.
- İş Analizi: Özellikle teşkilatlanma ve insan kaynakları projelerinde çalışanların/kadroların yapmış oldukları işler fonksiyonel, risk ve yeterlilik alanlarında analiz edilir. Mevcut kadro ile yapılan iş arasındaki uyum, işlerin birimlerdeki yeri, uygunluğu ve görev karmaşaları çözümlenir. İş dizaynı ve iş zenginleştirme çalışmaları için iş analizleri detaylandırılır. Kadro mimarisi oluşturmak için işe göre ya da kadro statüsüne göre iş tanımları, iş gerekleri ve ücret sistemi için altyapı oluşturulur.
- Saha Anketi Analizi: Özellikle konumlandırma ve istikamet rehberi, pazarlama, fiyatlandırma çalışmaları ve maliyet yönetimi uygulamaları için firmanın müşterileri üzerinde beklenti, algı, tatmin, memnuniyet ve satın alma gücü ile alışkanlıklarına yönelik saha anketi uygulamaları yapılır. Bu uygulamalarda hedef örneklem seçimi ve analizlerin etkin sonuçlar üretebilmesi için kota sınırları uygulanır. Saha anketi uygulamaları projenin modeline göre yüz yüze ya da CATİ (Bilgisayar Destekli Telefon Anketi) uygulanabilir.
- Dijital Medya Analizi: Konumlandırma, siyaset ve istikamet rehberi gibi çalışmalarda firmanın çevresinde ve kamuoyunda algılanış biçimini, bilinirlik ve hedef kitlesine olan etkisinin çözümlenmesi için dijital olarak yayınlanmış haberler ve sosyal medya verileri üzerinden analizler yapılır. Belirli bir büyüklükte ve marka oluşturmuş işletmeler için haberlerin reklam değerlerine kadar ileri analizler yapılabilmektedir.
- İkincil Veri Analizleri: Firmanın kişi görüşlerinden bağımsız olarak kendi kendini anlattığı veriler ikincil verilerdir. Firma tarafından tutulan tüm mali, sicil, personel, üretim, satış, stok, müşteri, tedarikçi verileri, bilançolar, gelir tabloları ve firma tarafından hazırlanmış tüm ilgili raporlar ikincil veri olarak ele alınır. Bu veriler üzerinde matematiksel ve trend analizleri yapılarak tarafsız (kişi yorumlarından bağımsız) mevcut durum ve geçmişten bugüne olan gelişim tespit edilir.
- Odak Grup ve Analizi: İstikamet rehberi, teşkilatlanma ve insan kaynakları ile ilgili yapılan çalışmalarda firma yöneticilerinin ve aile şirketlerinde aile üyelerinin katkısını almak üzere analizler akabinde belirlenmiş temalar üzerinden odak grup toplantıları yapılır. Toplantılarda temalara ve gerekçelerine göre firma yöneticilerinin görüşleri, eleştirileri ve önerileri veri olarak ele alınır ve bu veriler metin analizlerine tabi tutularak irade kademesinin sonuçlar hakkında alacağı kararlar için teşkilattan gelmesi gereken bilgi akışı güvence altına alınır.
- Rekabet ve Trend Analizleri: Bu analizler için öncelikle literatür taraması yapılarak Türkiye ve dünyada aynı sektördeki veriler elde edilir. Sektörle ilgili yayımlamış tüm ekonomik göstergeler, akademik çalışmalar, raporlar ve uzman görüşleri veri olarak ele alınır. Sektörün trendi, sektörde aktif rol alan diğer firmalar ve bu firmalar ile ilgili yayımlanmış tüm ekonomik ve mali veriler analiz edilir. Bu analizler ile firmanın geçmişten bu güne gelişimini veya gerilemesini gösterir trend analizleri arasında fark analizleri yapılarak firmanın rekabet gücünü açıklayacak sayısal sonuçlar üretilir.
- Çalıştay ve Analizi: Özellikle çok büyük teşkilatlarda yeniden konumlandırma, istikamet rehberi ve bağlı teşkilat mimarisi oluşturma çalışmalarında geniş bir coğrafyada faaliyet gösteren firmanın yöneticileri ile belirli temalar üzerinden çalıştay yapılır. Çalıştay için bir metodik çerçeve ve süreç planı hazırlanır. Katılımcılar temalar bazında özel belirlenir, her tema için ayrıca bir grup oluşturulur. Grupların ilgili tema ve öneri geliştirmelerine odaklanmaları sağlanarak belirli sayısal ve metinlerden oluşan veriler elde edilir. Elde edilen bu veriler istatistik ve metin analizlerine tabi tutularak ortak akıl ile ortaya çıkan sonuçlar irade kademesi ile paylaşılır.